Darowizna mieszkania to bezpłatne świadczenie na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Jednak jej przekazanie wymaga spełnienia określonych procedur formalnych, ponieważ jest to czynność prawna, która jest obciążona obowiązkiem podatkowym.  Prawidłowe wypełnienie dokumentów pozwala uniknąć błędów, a tym samym chroni przed dodatkowymi kosztami.

Darowizna – definicja

Darowizna to rodzaj umowy nazwanej, która jest uregulowana w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 888 oznacza nieodpłatne przysporzenie korzyści obdarowanemu, kosztem majątku darczyńcy. Zgodnie z prawem wymaga spisanej umowy w formie aktu notarialnego. Wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów oraz obowiązków wobec urzędu skarbowego.

Sprawdź również informacje o krakowskiej dzielnicy Nowa Huta na blogu Gethome.pl – atrakcyjne oferty nieruchomości to nie jedyne jej zalety.

Koszty darowizny

Decydując się na przekazanie darowizny lokalu mieszkalnego należy przygotować się na koszty  związane z podpisaniem aktu notarialnego. Maksymalne stawki taksy notarialnej są ustalone rozporządzeniem ministra sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Uzależniona jest ona od wartości przedmiotu, i podlega opodatkowaniu. 

Kolejnym kosztem jest wynagrodzenie notariusza, które podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 23%. Za sporządzenie wypisu przez notariusza maksymalna stawka wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę. Do wskazanej kwoty należy również doliczyć podatek VAT w wysokości 23%

Ważne jest również umieszczenie opłaty sądowej. Zgodnie z art. 42 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego pobiera się opłatę stałą w kwocie 200 zł.

Zgłoszenie do urzędu skarbowego

Zgłoszenie darowizny mieszkania do urzędu skarbowego może być wykonane przez notariusza. Dodatkowo za opłatą może on dokonać wpisów do księgi wieczystej nieruchomości lub założy ją, jeśli nieruchomość jej nie posiada.

Podatek

Kwestie podatkowe związane z darowizną uregulowane są w Ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Podatek od darowizny ustala się w zależności od grupy podatkowej. Nabywca jest przypisywany do trzech typów grup podatkowych, który określa się na podstawie osobistego stosunku obdarowanego do darczyńcy. Są nimi:

Grupa I – małżonek, zstępni, wstępni, pasierbi, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie.

Grupa II – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków innych zstępnych;

Grupa III – innych nabywców.

Dla wyróżnionych grup podatkowych ustawodawca przewidział kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn. Są to:

Dla I grupy podatkowej – 9637 zł

Dla II grupy podatkowej – 7276 zł

Dla III grupy podatkowej – 4902 zł

Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku.

Kiedy darowizna może być zwolniona od podatku?

Darowizna od rodziców może być zwolniona z obowiązku opodatkowania. Informację tą znajdziemy w art. 4a Ustawy o Podatku od Spadków i Darowizn. Zgodnie z tymi zapisami ulga od podatku przysługuje także małżonkowi, zstępnym, wstępnym, pasierbom, rodzeństwu, ojczymom oraz macochom darczyńców. Oznacza to, że podatki od spadków i darowizn mogą zostać całkowicie umorzone. Warunkiem jest natomiast przekazanie stosownej informacji do Urzędu Skarbowego w terminie pół roku od chwili podpisania aktu notarialnego, lub prawomocnego orzeczenia sądowego (co ma miejsce w przypadku spadków).

Dokumenty 

Do dokonania darowizny lokalu mieszkalnego niezbędne są takie dokumenty jak: podstawa nabycia nieruchomości, czyli np. umowa sprzedaży czy darowizny, numer księgi wieczystej, w przypadku spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego zaświadczenie ze spółdzielni mieszkaniowej o przysługującym prawie do lokalu, zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego świadczące o tym, że został zapłacony podatek od spadków i darowizn lub że nabycie jest zwolnione od podatku albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

Konieczne są także dane osobowe stron oraz wartość rynkowa mieszkania, będącego przedmiotem czynności. Warto mieć również zaświadczenie ze wspólnoty/spółdzielni mieszkaniowej o braku zaległości w opłatach eksploatacyjnych oraz zaświadczenie z ewidencji ludności o braku zameldowania w danym lokalu.

Przeczytaj również: mieszkanie w bloku – jak urządzić?